Προεπαναστατικά κινήματα και δράσεις
Αντικείμενο
Τίτλος
Προεπαναστατικά κινήματα και δράσεις
Ονόματα Ομιλιτών/Συγγραφέων/Editors
Δημιουργός
Τόπος που συμβαίνει
Συσχέτιση
Θέμα - Λέξεις Κλειδιά
Ημερομηνία
13 Ιανουαρίου 2021
Περίληψη
«‘Εξεγέρσεις – Κινήματα – Ξεσηκωμοί’ των Ελλήνων αλλά και των άλλων λαών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης υπό την οθωμανική κυριαρχία: το θέμα που θα μας απασχολήσει. Εγκαθιστάμενοι οι Οθωμανοί στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ήλθαν αντιμέτωποι με τους ντόπιους, χριστιανικούς στην πλειοψηφία τους, πληθυσμούς αλλά και με ευρωπαϊκές δυνάμεις που από τον 13ο αι. είχαν καταλάβει τμήματα της χερσαίας και νησιωτικής περιοχής. Σε πολεμικές συρράξεις με τους Οθωμανούς τα κράτη αυτά και κυρίως η Βενετία, υποδαύλιζαν, ήδη από τον 16ο αι., τάσεις προς εξέγερση, κυρίως στη δυτική Ήπειρο και δυτική σημερινή Αλβανία, την Πελοπόννησο. Εξεγέρσεις που συνήθως κατέληγαν σε αποτυχία (ελλιπής προετοιμασία, αμφιλεγόμενη συμμετοχή κλπ). Τα κείμενα που τις συνόδευαν προσφέρουν πλούσιο υλικό για στοχασμό ιδεολογικού περιεχομένου. Αποφασιστικής καμπής ήταν οι εξεγέρσεις του επισκόπου Τρίκκης Διονυσίου Φιλοσόφου στη Θεσσαλία και Ήπειρο ή του Επισκόπου Τυρνόβου, στη σημερινή Βουλγαρία, στο πλαίσιο της δράσης του Μιχαήλ του Γενναίου στις Παρίστριες Ηγεμονίες και του Μακρού Πολέμου (ιδίως των Αψβούργων) κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην καμπή του 16ου προς τον 17ο αι. οπότε και αναφάνηκαν αιτήματα κοινωνικοοικονομικά αλλά και ιδεολογικά. Η επίκληση της θρησκευτικής διαφοράς διαπερνούσε πάντα τον εξεγερτικό λόγο.
Με τη δυναμική εμφάνιση της Ρωσίας (αρχές του 18ου αι.) ως αντίπαλης των Οθωμανών δύναμης θα αναζωπυρωθούν χρησμοί και δοξασίες περί ‘ξανθού γένους’. Διαγραμματικά: στον μακρό 18ο αι. λαμβάνουν χώρα σειρά κινημάτων υποκινούμενων πια από τη ρωσική δύναμη, κυρίως στο πλαίσιο των ρωσο (αυστρο)-οθωμανικών πολέμων επί Αικατερίνης Β΄, με κυριότερη την εξέγερση των ‘Ορλωφικών’ (1770). Η αυξανόμενη οικονομική δύναμη των Ελλήνων χριστιανών εμπόρων, η ανάπτυξη της Διασποράς (αλλά και της σερβικής σε μικρότερη γεωγραφική και οικονομική κλίμακα), η ανάπτυξη παιδείας, καθώς και τα στασιαστικά κινήματα οθωμανών πασάδων επί Σελήμ Γ΄ δημιούργησαν το πλαίσιο για τη διαμόρφωση νέων συνθηκών εξεγερτικού περιεχομένου. Ο οικονομικός ανταγωνισμός των Δυνάμεων περί την Ανατολική Μεσόγειο αλλά και το Ιόνιο διαμόρφωσε το ευρωπαϊκό πλαίσιο των κινημάτων ή των οραματισμών των εξεγειρομένων. Η Γαλλική Επανάσταση, ιδέες περί ‘Λαού’, ‘Έθνους’, ‘Δικαιώματα του ανθρώπου’, μυστικές επαναστατικές εταιρείες ανά την Ευρώπη ετοίμαζαν το νέο πλαίσιο. Ενώ μέχρι περίπου το 1805 τα διάφορα υπαρκτά ή όχι εξεγερτικά φαινόμενα διαμορφώνονταν γύρω από τις φρούδες ελπίδες υποστήριξης από τους Ρώσους ή τους Γάλλους, στα 15 χρόνια πριν από το 1821 διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις που οδήγησαν στη Μεγάλη Επανάσταση, τη μόνη που δικαιούται να φέρει αυτόν τον τίτλο, με πρόταγμα την ίδρυση ελεύθερης δημοκρατίας βασισμένης σε σύγχρονο Σύνταγμα.»
Από το βιβλίο περιλήψεων της σειράς εκδηλώσεων, όπως αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του διοργανωτή.
Με τη δυναμική εμφάνιση της Ρωσίας (αρχές του 18ου αι.) ως αντίπαλης των Οθωμανών δύναμης θα αναζωπυρωθούν χρησμοί και δοξασίες περί ‘ξανθού γένους’. Διαγραμματικά: στον μακρό 18ο αι. λαμβάνουν χώρα σειρά κινημάτων υποκινούμενων πια από τη ρωσική δύναμη, κυρίως στο πλαίσιο των ρωσο (αυστρο)-οθωμανικών πολέμων επί Αικατερίνης Β΄, με κυριότερη την εξέγερση των ‘Ορλωφικών’ (1770). Η αυξανόμενη οικονομική δύναμη των Ελλήνων χριστιανών εμπόρων, η ανάπτυξη της Διασποράς (αλλά και της σερβικής σε μικρότερη γεωγραφική και οικονομική κλίμακα), η ανάπτυξη παιδείας, καθώς και τα στασιαστικά κινήματα οθωμανών πασάδων επί Σελήμ Γ΄ δημιούργησαν το πλαίσιο για τη διαμόρφωση νέων συνθηκών εξεγερτικού περιεχομένου. Ο οικονομικός ανταγωνισμός των Δυνάμεων περί την Ανατολική Μεσόγειο αλλά και το Ιόνιο διαμόρφωσε το ευρωπαϊκό πλαίσιο των κινημάτων ή των οραματισμών των εξεγειρομένων. Η Γαλλική Επανάσταση, ιδέες περί ‘Λαού’, ‘Έθνους’, ‘Δικαιώματα του ανθρώπου’, μυστικές επαναστατικές εταιρείες ανά την Ευρώπη ετοίμαζαν το νέο πλαίσιο. Ενώ μέχρι περίπου το 1805 τα διάφορα υπαρκτά ή όχι εξεγερτικά φαινόμενα διαμορφώνονταν γύρω από τις φρούδες ελπίδες υποστήριξης από τους Ρώσους ή τους Γάλλους, στα 15 χρόνια πριν από το 1821 διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις που οδήγησαν στη Μεγάλη Επανάσταση, τη μόνη που δικαιούται να φέρει αυτόν τον τίτλο, με πρόταγμα την ίδρυση ελεύθερης δημοκρατίας βασισμένης σε σύγχρονο Σύνταγμα.»
Από το βιβλίο περιλήψεων της σειράς εκδηλώσεων, όπως αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του διοργανωτή.
Εξειδίκευση τύπου
Ομιλία/Διάλεξη
Τύπος
Σύνολα δεδομένων
Γλώσσα
Σύνδεσμος
https://youtu.be/ib5BpopIZW0
https://2021.uoa.gr/fileadmin/depts/uoa.gr/2021/uploads/Omilies_23421.pdf
https://2021.uoa.gr/anakoinoseis_kai_ekdiloseis/proboli_ekdilosis/21_omilies_gia_to_21/
Σελίδες - Διάρκεια
01:40:00
Άδεια Χρήσης
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 (CC-BY-NC-SA)
Λίστες Αντικειμένων
Position: 5864 (11 views)