Τα καλύβια της Πελοποννήσου στα χρόνια της Επανάστασης: Μία ιδιαίτερη παραγωγική και οικιστική μονάδα

Τίτλος

Ημερομηνία

1 Οκτωβρίου 2021

Περίληψη

"Στον χάρτη που εκδόθηκε στο πλαίσιο των εργασιών που ανέλαβε η Γαλλική Επιστημονική αποστολή του Μοριά αποτυπώνονται οι πολλαπλές όψεις του οικισμένου χώρου της Πελοποννήσου στα τέλη της Επανάστασης. Ανάμεσα στο πλήθος των θέσεων που σημειώνονται, ο χάρτης περιλαμβάνει περίπου 100 περιπτώσεις οικιστικών θέσεων στην ονομασία των οποίων υπάρχει η λέξη «καλύβια», ενώ στο συνοδευτικό υπόμνημα αναφέρεται ότι πρόκειται για «τα χωριά της πεδιάδας που εξαρτώνται κατά κανόνα από ένα άλλο ορεινό χωριό και κατοικούνται μόνο το χειμώνα». Η εξάρτηση ενός πεδινού χωριού από ένα αντίστοιχο στα ορεινά δεν είχε μόνο χωροταξική διάσταση, αλλά εγγραφόταν σε ένα πλαίσιο το οποίο αφορούσε με την ευρεία έννοια σε λειτουργίες οικονομικές. Άμεσα συνδεδεμένα με τους μηχανισμούς της αγροτικής οικονομίας των κατεκτημένων, τόσο ως προς την γεωργία και τις καλλιεργητικές πρακτικές, όσο και αναφορικά με την εξάσκηση της ημινομαδικής κτηνοτροφίας, τα καλύβια που εντοπίζονται στον πελοποννησιακό χώρο στα χρόνια της Επανάστασης συγκροτούν μια επιμέρους πτυχή αυτού που έχει περιγραφεί ως «οικονομικός χώρος των Ελλήνων στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας». Οι παραγωγικές δραστηριότητες στο πλαίσιο της λειτουργίας των καλυβιών και σε ένα βαθμό η γεωγραφική τους διασπορά στον χώρο, έχουν περιγραφεί από τους Ευρωπαίους περιηγητές προεπαναστατικά, η μαρτυρία των οποίων λειτουργεί συμπληρωματικά στο χάρτη της Γαλλικής αποστολής. με την παρούσα ανακοίνωση θα επιχειρηθεί να εξεταστούν οι οικονομικές λειτουργίες των οικισμών που χαρακτηρίζονται καλύβια σε σχέση με την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, συνδυαστικά με τη γεωγραφική κατανομή τους στο χώρο και τους καταναγκασμούς του φυσικού περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, κατ’ αρχάς θα επιχειρηθεί να αποτυπωθεί το σύνολο των καλυβιών της Πελοποννήσου των χρόνων της Επανάστασης σε σύγχρονο χαρτογραφικό υπόβαθρο. Η γεωγραφική κατανομή των θέσεων που ταυτίζονται, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση αφηγηματικών, απογραφικών και άλλων μαρτυριών θα επιτρέψει την εξέταση των ερωτημάτων που αφορούν στις παραγωγικές δραστηριότητες των καλυβιών. Ενδεικτικά, θα εξεταστεί αν τα καλύβια αποτελούν αποκλειστικότητα του πεδινού χώρου ή εντοπίζονται και σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Επίσης, θα διερευνηθεί ο βαθμός, το είδος και η χωρική διάσταση της εξάρτησής τους από ένα μεγαλύτερο οικισμό σε σχέση με την οικονομική τους λειτουργία (αγροτικές εγκαταστάσεις σε παρυφές οικισμών ή χειμερινές εγκαταστάσεις σε πεδινότερες θέσεις), ώστε να διατυπωθεί μια αντίστοιχη τυπολογία. Τέλος, θα διερευνηθούν οι αργόσυρτες μεταβολές που σχετίζονται με τη λειτουργία των καλυβιών πριν και μετά την Επανάσταση, ως προς τις τομές και τις συνέχειες της αγροτικής παραγωγής, αλλά και ευρύτερα αναφορικά με την κίνηση του πληθυσμού και τη συγκρότηση του οικιστικού δικτύου της Πελοποννήσου."

Από το βιβλίο περιλήψεων του συνεδρίου, όπως αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του διοργανωτή.

Εξειδίκευση τύπου

Παρουσίαση συνεδρίου

Τύπος

Κείμενο

Γλώσσα

Ελληνικά

Σύνδεσμος

https://www.protovoulia21.gr/wp-content/uploads/2020/01/Program_Economy1821.pdf

https://www.protovoulia21.gr/wp-content/uploads/2020/01/Abstracts_Economy1821.pdf

https://www.protovoulia21.gr/draseis/i-oikonomia-sta-chronia-tis-epanastasis/

Σελίδες - Διάρκεια

00:20:00

Άδεια Χρήσης

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 (CC-BY-NC-SA)

Λίστες Αντικειμένων

Πανεπιστήμια - Ερευνητικά Κέντρα: Συνέδρια - εκδηλώσεις

Αντικείμενο

Τίτλος

Ονόματα Ομιλιτών/Συγγραφέων/Editors

Δημιουργός

Τόπος που συμβαίνει

Συσχέτιση

Θέμα - Λέξεις Κλειδιά