Η διαμόρφωση των φορολογικών μηχανισμών και η διαχείριση των κοινοτικών οικονομικών στην προεπαναστατική Ύδρα (1810-1821)
Αντικείμενο
Τίτλος
Η διαμόρφωση των φορολογικών μηχανισμών και η διαχείριση των κοινοτικών οικονομικών στην προεπαναστατική Ύδρα (1810-1821)
Ονόματα Ομιλιτών/Συγγραφέων/Editors
Δημιουργός
Τόπος που συμβαίνει
Συσχέτιση
Ημερομηνία
16 Ιουνίου 2022
Περίληψη
«Η σημασία της Ύδρας για την Ελληνική Επανάσταση και ιδιαίτερα η ευθύνη των προκρίτων- πλοιοκτητών του νησιού για την οργάνωση του πολεμικού στόλου και του αγώνα στη θάλασσα είναι ζητήματα γνωστά στην ελληνική ιστοριογραφία. Η ιστορική έρευνα έχει επισημάνει, επίσης, την ανάπτυξη της ναυτιλίας του νησιού – ιδιαίτερα κατά τα χρόνια των Ναπολεόντειων Πολέμων – ως φαινομένου καθοριστικής σημασίας που προσδιόρισε την οικονομική ανάπτυξη του ελλαδικού χώρου τις δεκαετίες πριν το 1821.
Αντίθετα, η τελευταία προεπαναστατική δεκαετία παραμένει μια περίοδος που δεν έχει τραβήξει την προσοχή της ιστορικής έρευνας με εξαίρεση, βέβαια, τον Βασίλη Κρεμμυδά. Η θεώρησή του για την κρίση δραστηριοτήτων της ναυτιλίας της Ύδρας και των άλλων ναυτικών κοινοτήτων του Αιγαίου μετά το 1815, αν και θεωρείται ότι ανέδειξε μία εκ των πλέον ουσιαστικών προϋποθέσεων για την εκδήλωση της Επανάστασης, εντούτοις –ως προς την Ύδρα– απέτρεψε, αντιφατικά, τη συστηματική έρευνα στην κατεύθυνση της ανάδειξης πλευρών της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του νησιού τα τελευταία προεπαναστατικά χρόνια.
Μια εκτενής σειρά αδημοσίευτων καταστίχων από το Τοπικό Αρχείο του νησιού -- που μερικώς μόνο έγιναν αντικείμενο επεξεργασίας από τον Αντώνιο Λιγνό – προσφέρονται για την εξέταση: α) της συγκρότησης των φορολογικών μηχανισμών της κοινότητας και β) της πολλαπλότητας των λειτουργιών και ευθυνών που αναλάμβαναν οι πρόκριτοι-πλοιοκτήτες ως μέλη του Κοινού της Ύδρας για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του νησιού προς την
Υψηλή Πύλη.
Σε αυτές τις δύο πλευρές στρέφουμε την προσοχή μας στην παρουσίαση. Ειδικότερα προ-
σπαθούμε να αποκρυπτογραφήσουμε την εσωτερική λογική και τις κατευθύνσεις που δια-
μορφώνονταν όσον αφορά στη φορολόγηση του πληθυσμού, της ναυτιλίας και γενικότερα
της οικονομικής δραστηριότητας στο νησί. Θα εστιάσουμε, επίσης, στο ρόλο των μελών του
Κοινού στη διαχείριση των δημοσιονομικών υποθέσεων στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.
Από την ανακοίνωση ελπίζουμε να διαφανεί ότι ο ρυθμιστικός ρόλος του Κοινού οδήγησε
τελικά σε μία εκλέπτυνση και τυποποίηση των μηχανισμών ελέγχου και φορολόγησης της
κοινότητας, καθώς επίσης και στη σύνδεση με τα πιστωτικά δίκτυα που αναπτύσσονταν στην Κωνσταντινούπολη.
Οι φορολογικές και οι δημοσιονομικού τύπου στρατηγικές των μελών του Κοινού επηρεάζονταν βέβαια από την οικονομική συγκυρία και τις απαιτήσεις του οθωμανικού κέντρου. Ωστόσο, επέδρασαν, με τη σειρά τους, αποφασιστικά στις διαφοροποιήσεις εντός της ομάδας των προκρίτων-πλοιοκτητών του νησιού και στις αντιθέσεις στο εσωτερικό της κοινότητας, που χαρακτήρισαν την πορεία του νησιού προς την Επανάσταση.
Επιδίωξή μας είναι η παρουσίαση να συνομιλήσει με μια βιβλιογραφία που επικεντρώνεται
στην δυναμική και πολύπλευρη σχέση μεταξύ της κεντρικής οθωμανικής διοίκησης και των
περιφερειακών ομάδων εξουσίας, σε μία περίοδο που η πρώτη επαναπροσδιόριζε τη στάση
της απέναντι στις δεύτερες. Θεωρούμε, επομένως, ότι για την κατανόηση των στρατηγικών
φορολόγησης και διαχείρισης των κοινοτικών υποθέσεων στο «μικρό επίπεδο» επιβάλλεται
η ένταξη της Ύδρας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ως μέρος μιας αχανούς αυτοκρατορίας, για την οποία η τυποποίηση και ο έλεγχος των φοροεισπρακτικών μηχανισμών αποτελούσε ζωτική πλευρά της λειτουργίας του κράτους.»
Από την περιγραφή της παρουσίασης στο βιβλίο περιλήψεων, όπως δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Πρωτοβουλίας 1821-2021.
Αντίθετα, η τελευταία προεπαναστατική δεκαετία παραμένει μια περίοδος που δεν έχει τραβήξει την προσοχή της ιστορικής έρευνας με εξαίρεση, βέβαια, τον Βασίλη Κρεμμυδά. Η θεώρησή του για την κρίση δραστηριοτήτων της ναυτιλίας της Ύδρας και των άλλων ναυτικών κοινοτήτων του Αιγαίου μετά το 1815, αν και θεωρείται ότι ανέδειξε μία εκ των πλέον ουσιαστικών προϋποθέσεων για την εκδήλωση της Επανάστασης, εντούτοις –ως προς την Ύδρα– απέτρεψε, αντιφατικά, τη συστηματική έρευνα στην κατεύθυνση της ανάδειξης πλευρών της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του νησιού τα τελευταία προεπαναστατικά χρόνια.
Μια εκτενής σειρά αδημοσίευτων καταστίχων από το Τοπικό Αρχείο του νησιού -- που μερικώς μόνο έγιναν αντικείμενο επεξεργασίας από τον Αντώνιο Λιγνό – προσφέρονται για την εξέταση: α) της συγκρότησης των φορολογικών μηχανισμών της κοινότητας και β) της πολλαπλότητας των λειτουργιών και ευθυνών που αναλάμβαναν οι πρόκριτοι-πλοιοκτήτες ως μέλη του Κοινού της Ύδρας για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του νησιού προς την
Υψηλή Πύλη.
Σε αυτές τις δύο πλευρές στρέφουμε την προσοχή μας στην παρουσίαση. Ειδικότερα προ-
σπαθούμε να αποκρυπτογραφήσουμε την εσωτερική λογική και τις κατευθύνσεις που δια-
μορφώνονταν όσον αφορά στη φορολόγηση του πληθυσμού, της ναυτιλίας και γενικότερα
της οικονομικής δραστηριότητας στο νησί. Θα εστιάσουμε, επίσης, στο ρόλο των μελών του
Κοινού στη διαχείριση των δημοσιονομικών υποθέσεων στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.
Από την ανακοίνωση ελπίζουμε να διαφανεί ότι ο ρυθμιστικός ρόλος του Κοινού οδήγησε
τελικά σε μία εκλέπτυνση και τυποποίηση των μηχανισμών ελέγχου και φορολόγησης της
κοινότητας, καθώς επίσης και στη σύνδεση με τα πιστωτικά δίκτυα που αναπτύσσονταν στην Κωνσταντινούπολη.
Οι φορολογικές και οι δημοσιονομικού τύπου στρατηγικές των μελών του Κοινού επηρεάζονταν βέβαια από την οικονομική συγκυρία και τις απαιτήσεις του οθωμανικού κέντρου. Ωστόσο, επέδρασαν, με τη σειρά τους, αποφασιστικά στις διαφοροποιήσεις εντός της ομάδας των προκρίτων-πλοιοκτητών του νησιού και στις αντιθέσεις στο εσωτερικό της κοινότητας, που χαρακτήρισαν την πορεία του νησιού προς την Επανάσταση.
Επιδίωξή μας είναι η παρουσίαση να συνομιλήσει με μια βιβλιογραφία που επικεντρώνεται
στην δυναμική και πολύπλευρη σχέση μεταξύ της κεντρικής οθωμανικής διοίκησης και των
περιφερειακών ομάδων εξουσίας, σε μία περίοδο που η πρώτη επαναπροσδιόριζε τη στάση
της απέναντι στις δεύτερες. Θεωρούμε, επομένως, ότι για την κατανόηση των στρατηγικών
φορολόγησης και διαχείρισης των κοινοτικών υποθέσεων στο «μικρό επίπεδο» επιβάλλεται
η ένταξη της Ύδρας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ως μέρος μιας αχανούς αυτοκρατορίας, για την οποία η τυποποίηση και ο έλεγχος των φοροεισπρακτικών μηχανισμών αποτελούσε ζωτική πλευρά της λειτουργίας του κράτους.»
Από την περιγραφή της παρουσίασης στο βιβλίο περιλήψεων, όπως δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Πρωτοβουλίας 1821-2021.
Εξειδίκευση τύπου
Παρουσίαση συνεδρίου
Τύπος
Κείμενο
Γλώσσα
Σύνδεσμος
Σελίδες - Διάρκεια
00:20:00
Άδεια Χρήσης
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 (CC-BY-NC-SA)
Λίστες Αντικειμένων
Position: 11173 (14 views)