Νίκος Θεοτοκάς και Αριστείδης Χατζής συζητούν για την Ελληνική Επανάσταση

Τίτλος

Ημερομηνία

8 Ιουνίου 2022

Περίληψη

«Επόμενος φιλοξενούμενος του καθηγητή Αριστείδη Χατζή στο μηνιαίο podcast του ΚΕΦίΜ ο ιστορικός Νίκος Θεοτοκάς.

Ο Νίκος Θεοτοκάς είναι Καθηγητής Ιστορικής και Θεωρητικής Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.»

Από την περιγραφή της ομιλίας, όπως δημοσιεύτηκε στη σελίδα του ΚΕΦίΜ στο YouTube.

Εξειδίκευση τύπου

Ομιλία/Διάλεξη

Τύπος

Σύνολα δεδομένων

Γλώσσα

Ελληνικά

Σύνδεσμος

https://youtu.be/bS7ZRnGzS4Q

Σελίδες - Διάρκεια

01:26:15

Άδεια Χρήσης

Επιφύλαξη παντός δικαιώματος

Σημειώσεις

Η συζήτηση ξεκινάει σε σκοπό να απαντήσει στο ερώτημα γιατί η Ελληνική Επανάσταση έγινε το 1821. Οι ομιλητές εντοπίζουν τις αιτίες στις διεθνείς συνθήκες (Ναπολεόντειοι πόλεμοι και επιστροφή των Μεγάλων Δυνάμεων, όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Αυστρία στη Μεσόγειο) και στις εσωτερικές συνθήκες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (διαμάχη του Αλή Πασά με την κεντρική εξουσία), αλλά και στη δράση της Φιλικής Εταιρείας, η οποία δημιούργησε ένα μεγάλο επαναστατικό δίκτυο και ένα κλίμα ριζοσπαστισμού, το οποίο σύμφωνα με τον καλεσμένο ομιλητή ήταν μη αναστρέψιμο. Επιπλέον, συζητήθηκαν οι οικονομικοί λόγοι που οδήγησαν στην έκρηξη της επανάστασης, όπως η αύξηση της φορολογίας και των χρεών (πχ στην Πελοπόννησο). Ακόμα, ο Νίκος Θεοτοκάς τονίζει το πλαίσιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά το 18ο αιώνα, μία περίοδο που υπήρξε καθοριστική για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες οδήγησαν σε ραγδαίες αλλαγές – κυρίως οικονομικές – που οδήγησαν με τη σειρά τους στη δημιουργία χρεών αλλά και στο δανεισμό από αξιωματούχους (τόσο μουσουλμάνους όσο και χριστιανούς). Στη συνέχεια, αναφέρονται τα εμπορικά δίκτυα που ελέγχονταν από Έλληνες και ο ρόλος που έπαιξαν οι έμποροι στην αλλαγή του τρόπου που οι άνθρωποι της εποχής βίωναν τον κόσμο. Π.χ. καθοριστικό ρόλο έπαιξε η παρουσία των Γάλλων στα Επτάνησα, αλλά και η τάση των παραδοσιακών ελίτ να στέλνουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν στη Δύση. Έτσι η εκπαίδευση διαμορφώνει σιγά σιγά την έννοια του «Έλληνα», ιδιαίτερα σε στις τάξεις των ελίτ. Ακόμα κατά τη διάρκεια της επανάστασης «εθνικοποιούνται» τα ήδη υπάρχοντα αυτοκρατορικά δίκτυα. Στη συνέχεια αναφέρεται το γεγονός του εμφυλίου της επανάστασης, οποίος είχε κάποια ταξικά χαρακτηριστικά, αλλά με κυρίαρχο το τοπικό, παραδοσιακό χαρακτήρα των ελίτ της Πελοποννήσου που δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τους νεωτερισμούς της επανάστασης. Ακόμα αναφέρεται η προσπάθεια να ενταχθεί το δίκτυο της εκκλησίας στα επαναστατικά δίκτυα της Φιλικής, αλλά και ο ρόλος της στην επανάσταση – κάποια ανώτερα μέλη του κλήρου συμμετείχαν στο επαναστατικό δίκτυο της Φιλικής Εταιρείας – όπου το Πατριαρχείο δεν είχε πλήρη εποπτεία της κατάστασης. Εν συνεχεία, θίγεται το ζήτημα του ρωσικού δικτύου της Φιλικής, αλλά και των προσδοκιών για την ανάμειξη της Ρωσίας στην επανάσταση. Επίσης, συζητείται το θέμα των «ανθρώπων των όπλων», των αρματολών, οι οποίοι πολεμούσαν με τον παραδοσιακό τρόπο πολέμου σε μία περίοδο που άλλαζε όχι μόνο η έννοια του πολέμου αλλά και ο τρόπος διεξαγωγής του. Όλα αυτά αποτυπώνονται και στις εμφύλιες συγκρούσεις της επανάστασης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της μεταμόρφωσης είναι η περίπτωση του Καραϊσκάκη. Τέλος, αναφέρεται η περίπτωση του Μακρυγιάννη και των απομνημονευμάτων του, αλλά και η περίπτωση του Μεσολογγίου ως ενός «εργαστηρίου» νεωτερικότητας μέσα από τον Τύπο της επανάστασης, αλλά και τις δίκες που συνέβαλαν στη μεταμόρφωση του παραδοσιακού ανθρώπου σε νεωτερικό.

Λίστες Αντικειμένων

Πανεπιστήμια - Ερευνητικά Κέντρα: Συνέδρια - εκδηλώσεις

Αντικείμενο

Τίτλος

Ονόματα Ομιλιτών/Συγγραφέων/Editors

Δημιουργός

Τόπος που συμβαίνει

Συσχέτιση

Θέμα - Λέξεις Κλειδιά