Η εμπορική ναυτιλία στο πλαίσιο της οικονομίας του πολέμου: Ανακατατάξεις και νέες ευκαιρίες

Τίτλος

Ημερομηνία

2 Οκτωβρίου 2021

Περίληψη

«Ο αιώνας πριν από την Ελληνική Επανάσταση, όπως έχει τεκμηριώσει η σύγχρονη έρευνα, χαρακτηρίστηκε από την αλματώδη ανάπτυξη της ελληνόκτητης ναυτιλίας, καθώς τα πλοία του Ιονίου και του Αιγαίου είχαν συγκροτήσει ένα πολυάριθμο στόλο και αναδείχθηκαν στον πιο δυναμικό πάροχο θαλασσίων μεταφορών στην ανατολική μεσόγειο. Οι θαλάσσιες ρότες οδηγούν τον εμπορικό στόλο σε διεθνείς αγορές: στη δυτική μεσόγειο, τη μαύρη θάλασσα και την Αζοφική, αλλά και πέρα από το Γιβραλτάρ, προς τα λιμάνια της δυτικής Ευρώπης και του ατλαντικού. Με την έκρηξη της Επανάστασης, το εμπόριο και η ναυτιλία στην ανατολική Μεσόγειο αναπόφευκτα διαταράσσονται. Αφενός, οι ναυτότοποι του Αιγαίου προσχωρούν άμεσα στις τάξεις των επαναστατημένων. Στην απουσία ενός συντεταγμένου πολεμικού στόλου, τα εμπορικά πλοία καλούνται να αναλάβουν την ευθύνη του ναυτικού πολέμου. Τί ακριβώς συμβαίνει όμως με την εμπορική τους δραστηριότητα; διακόπτεται ή μετασχηματίζεται μέσα στις συνθήκες της Επανάστασης; Επίσης πώς εισφέρει η ναυτιλία και το εμπόριο στην οικονομία του πολέμου και ποιες είναι οι οικονομικές πιέσεις που ασκούνται τόσο στη διοίκηση όσο και στους πλοιοκτήτες; Αφετέρου, η ανακήρυξη ουδετερότητας από τα ιόνια νησιά το 1822 διαμορφώνει εντελώς διαφορετικές συνθήκες πλέον για τον Ιονικό στόλο, αφού του επιτρέπει να κινείται μεταξύ των εμπολέμων προσφέροντας νέες ευκαιρίες στο εμπόριο και τη ναυτιλία. Με την παρούσα εισήγηση, επιχειρούμε αρχικά να ιχνηλατήσουμε την πορεία των ελληνόκτητων εμπορικών πλοίων στις διεθνείς αγορές στα χρόνια της Επανάστασης. Μέσα από τα αρχεία των δυτικομεσογειακών (Λιβόρνο, Τεργέστη, Γένοβα) αλλά και μαυροθαλασσίτικων (Οδησσός, Ταγκανρόγκ) λιμανιών διερευνάται η συνέχιση της ναυτιλιακής δραστηριότητας εν καιρώ πολέμου, ενώ παράλληλα εξετάζεται και η ναυτιλιακή κίνηση στον επαναστατημένο χώρο μέσα από τελωνειακά αρχεία (π.χ. Ναύπλιο, Τήνος, Σύρος) αναδεικνύοντας τις ασυνέχειες και τα νέα κέντρα που αναφύονται. Τέλος, αξιοποιώντας το πλούσιο και ετερόκλητό αρχειακό υλικό του Υπουργείου/Μινιστέριου των ναυτικών (ΓΑΚ) η παρουσίαση εξετάζει τις πολλαπλές χρήσεις του πλοίου (εμπορικό, καταδρομικό, πειρατικό, μεταγωγικό) κατά τη διάρκεια του πολέμου, εστιάζοντας στην οικονομική του λειτουργία ενώ επιχειρεί να αναδείξει και τη σύνδεση του εμπορικού στόλου με τις τοπικές κοινωνίες και τους ναυτοτόπους. Η εισήγηση βασίζεται στα αποτελέσματα τετραετούς ερευνητικού προγράμματος, που εκπονήθηκε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στο ΙΜΣ/ΙΤΕ με την ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στο διάστημα 2016-2019. Στόχος του προγράμματος ήταν η ανάδειξη του ρόλου του εμπορικού και πολεμικού στόλου στην έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης, συνεξετάζοντας για πρώτη φόρα την οικονομική και πολεμική του διάσταση.»

Από το βιβλίο περιλήψεων του συνεδρίου, όπως αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του διοργανωτή.

Εξειδίκευση τύπου

Παρουσίαση συνεδρίου

Τύπος

Κείμενο

Γλώσσα

Ελληνικά

Σύνδεσμος

https://www.protovoulia21.gr/draseis/i-oikonomia-sta-chronia-tis-epanastasis/

https://www.protovoulia21.gr/wp-content/uploads/2020/01/Program_Economy1821.pdf

https://www.protovoulia21.gr/wp-content/uploads/2020/01/Abstracts_Economy1821.pdf

Σελίδες - Διάρκεια

00:20:00

Άδεια Χρήσης

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 (CC-BY-NC-SA)

Λίστες Αντικειμένων

Πανεπιστήμια - Ερευνητικά Κέντρα: Συνέδρια - εκδηλώσεις

Αντικείμενο

Τίτλος

Ονόματα Ομιλιτών/Συγγραφέων/Editors

Δημιουργός

Τόπος που συμβαίνει

Συσχέτιση

Θέμα - Λέξεις Κλειδιά