Αναθεωρώντας το 1821: Η ελληνική ανεξαρτησία και το διεθνικό της πλαίσιο
Αντικείμενο
Τίτλος
Αναθεωρώντας το 1821: Η ελληνική ανεξαρτησία και το διεθνικό της πλαίσιο
Ονόματα Ομιλιτών/Συγγραφέων/Editors
Τόπος που συμβαίνει
Συσχέτιση
Θέμα - Λέξεις Κλειδιά
Ημερομηνία
20 Οκτωβρίου 2021
Περίληψη
«Ομιλητές:
Professor Wendy Bracewell (University College London): Εισαγωγικά σχόλια
Βύρων Καρύδης (Λονδίνο) «Έλληνες Επαναστάτες στη Μολδαβία και τη Βλαχία (Φεβρουάριος-Ιούνιος 1821)
Το 1982, ο εκδοτικός οίκος Gutenberg στην Αθήνα εξέδωσε το βιβλίο του Νικολάι Τοντόροφ " Η βαλκανική διάσταση της επανάστασης του 1821. Η περίπτωση των Βουλγάρων". Ο Τοντόροφ, Βούλγαρος ιστορικός διεθνούς κύρους, σε αυτό το έργο βγάζει για πρώτη φορά μια ονομαστική λίστα επαναστατών που, μετά τη συντριβή της εξέγερσης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (Μάχη του Drăgășani, 19 Ιουνίου 1821), διέσχισαν τον ποταμό Προύθο και τράπηκαν σε φυγή στη Βεσσαραβία. Αυτός ο ονομαστικός κατάλογος που τηρείται στα Αρχεία της Οδησσού μας παρέχει πληροφορίες σχετικά με την εθνικότητα, τον τόπο γέννησης, την επαγγελματική κατάσταση, τη μόνιμη κατοικία και τη διαδρομή των ανταρτών προς τη Μολδαβία. Ο κατάλογος περιέχει περίπου χίλιους άνδρες που είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους στη Φιλική Εταιρία υπό τη γενική διοίκηση του πρίγκιπα Αλέξανδρου Υψηλάντη. Περιλαμβάνει όσους διασώθηκαν από τη θανατηφόρα μάχη του Σκουλένι (29 Ιουνίου 1821) και εκείνους που διέσχισαν τον ποταμό Προύθο από όλα τα πιθανά περάσματα στη Βεσσαραβία με έναν συνταγματάρχη του ρωσικού στρατού, το Γεώργιο Καντακουζηνό. Από τη λίστα που δημοσίευσε ο Τοντόροφ, οι 506 είπαν στις ρωσικές αρχές ότι ήταν Έλληνες. Οι υπόλοιποι ήταν κυρίως Μολδαβοί, Βούλγαροι, Αλβανοί ή Σέρβοι.
Η ανάλυση πληροφοριών σχετικά με την ομάδα των Ελλήνων επαναστατών που, μετά από μια οδυνηρή ήττα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, κατέφυγαν στη Βεσσαραβία και τέθηκαν υπό ρωσική επίβλεψη σε ένα στρατόπεδο κράτησης στο Όργκιεφ, μας επιτρέπει να κάνουμε κάποιες χρήσιμες παρατηρήσεις σχετικά με τη σύνθεση των δυνάμεων της Φιλικής Εταιρείας. Οι κύριες περιοχές καταγωγής εκείνων των ανδρών που πολέμησαν κάτω από τα λάβαρά της ήταν η Πελοπόννησος, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, το Ιόνιο και το Αιγαίο. Οι περισσότεροι μαχητές έγιναν μέλη της Εταιρείας στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, στις ελληνικές κοινότητες της Νότιας Ρωσίας ή στην Κωνσταντινούπολη. Αντιπροσώπευαν σχεδόν κάθε ζωτικό επάγγελμα του ελληνικού έθνους. Οι περισσότεροι ήταν έμποροι. Άλλοι εργάστηκαν ως καπετάνιοι και ναυτικοί. Μερικοί από αυτούς ήταν αγρότες· πολλοί είχαν υπηρετήσει ως μισθοφόροι στις τοπικές δυνάμεις των αγοριών στη Μολδαβία και τη Βλαχία. Μερικοί ήταν πρώην αξιωματικοί του ρωσικού αυτοκρατορικού στρατού, επαρχιακοί αξιωματούχοι, φοιτητές, μη εμπορικοί υπάλληλοι, δάσκαλοι, γιατροί, ράφτες και αρτοποιοί.
Dr Alex Drace-Francis (University of Amsterdam) «Ο Τούντορ Βλαντιμιρέσκου και οι διαυτοκρατορικές διασυνδέσεις του (1806-1821)
Ο Τούντορ Βλαντιμιρέσκου, ένας πανδούρος από την Ολτενία στη νοτιοδυτική Βλαχία, εμφανίζεται συχνά ως «κοινωνικός επαναστάτης» και Ρουμάνος δημοφιλής ήρωας λόγω του ρόλου του στα γεγονότα του 1821 στη Βλαχία. Οι ιστορικοί αντιπαραθέτουν την εξέγερση που οδήγησε από την επαρχία του στην πρίγκιπα Αλεξάνδρου Υψηλάντη, μέλος της φαναριώτικης ελίτ, ο οποίος εισέβαλε ταυτόχρονα στη Μολδαβία. Οι στόχοι του Βλαντιμιρέσκου και του Υψηλάντη όντως συγκρούστηκαν και ο πρώτος σκοτώθηκε πράγματι από έναν από τους άνδρες του δεύτερου. Αλλά εδώ επιδιώκω να δείξω ότι η βάση ισχύος του Βλαντιμιρέσκου, εξίσου με αυτή του Υψηλάντη, εξαρτιόταν από ένα δίκτυο προστασίας το οποίο περνούσε τα σύνορα των Αψβούργων, των Οθωμανών και των Ρώσων και του επέτρεψε να σφυρηλατήσει διασυνδέσεις. Ήταν πολυταξιδεμένος και μορφωμένος, γράφοντας στα γερμανικά και τα ελληνικά καθώς και στα ρουμανικά· με καλές διασυνδέσεις, έχοντας συνεργάτες και ανταποκριτές στη Βιέννη, την Αγία Πετρούπολη και την Κωνσταντινούπολη· και ένας έξυπνος επιχειρηματίας, που εμπορευόταν σιτηρά και ζώα για να εδραιώσει τον πλούτο του. Γενικότερα, ήταν μέρος μιας κατηγορίας ανδρών από τη δυτική και τη βόρεια Βλαχία, των οποίων η κοινωνική υπεροχή, όχι σε αντίθεση με αυτήν ορισμένων Σέρβων, Βουλγάρων και Ελλήνων «εθνικών» ηρώων, ήταν προϊόν της διακρατικής συγκυρίας στην αρχή της σύγχρονης εποχής.
Ελισάβετ Παπαλεξοπούλου (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Φλωρεντίας) «Γυναικείες πατρίδες: ο έμφυλος πατριωτισμός και η Ελληνική Επανάσταση»
Οι επαναστάσεις συχνά εμπνέουν οράματα νέων τύπων πολιτικών, δελεαστικά για εκείνους που αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται. Η Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν διαφορετική. Πεπεισμένες ότι οι φωτισμένες και ρομαντικές ιδέες θα τους επιτρέψουν την ένταξη, οι γυναίκες που αυτοπροσδιορίστηκαν ως Ελληνίδες φαντάστηκαν μια κοινότητα, μια νέα χώρα, όπου θα τους επιτρεπόταν η προσωπικότητα και η ιθαγένεια. Από την Ελισάβετ Μαρτινέγκου, που έζησε μια ζωή απόλυτης απομόνωσης στο σπίτι της στη Ζάκυνθο, και την Ευανθία Καΐρη, η οποία σεβάστηκε τις σύγχρονες προσδοκίες χωρίς να υπογράψει ποτέ τη δουλειά της, μέχρι την Ιζαμπέλα Αλμπρίτζι-Θεοτόκη, τη «βασίλισσα των ενετικών σαλονιών» και τη Ρωξάνδρα Στούρτζα, την έμπιστη του Ρώσου αυτοκράτορα, πολλές διαφορετικές πατρίδες (πατρίδες) προέκυψαν σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες. Στον πυρήνα αυτών των ποικίλων αντιλήψεων, βρίσκει κανείς τον πολύσημο χαρακτήρα του πατριωτισμού. Η ελληνικότητα δεν ήταν αποκλειστική ιδιότητα. Θα μπορούσε κανείς να θρηνήσει για την τύχη της Ελλάδας κάτω από τον οθωμανικό ζυγό και μερικές σελίδες αργότερα να μιλήσει για τη Ρωσία με το ίδιο πάθος και αφοσίωση. Καθώς η γεωγραφία γύρω τους άλλαζε, η ιστορία του πατριωτισμού αυτών των γυναικών δεν μπορεί να ειπωθεί εάν δεν ανοίξουμε το βλέμμα μας σε έναν ευρύτερο γεωγραφικό χώρο και αν δεν λάβουμε υπόψη τις υλικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζούσαν και δούλευαν. Έχοντας αυτό το πλαίσιο υπόψη, ξεκίνησα να εξετάσω τη σχέση μεταξύ φύλου και πατριωτισμού σε διάφορα είδη κειμένων (απομνημονεύματα, αυτοβιογραφίες, μεταφράσεις) γραμμένα από Ελληνίδες μεταξύ 1800 και 1832.»
Από την περιγραφή της εκδήλωσης, όπως δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του UCL.
Professor Wendy Bracewell (University College London): Εισαγωγικά σχόλια
Βύρων Καρύδης (Λονδίνο) «Έλληνες Επαναστάτες στη Μολδαβία και τη Βλαχία (Φεβρουάριος-Ιούνιος 1821)
Το 1982, ο εκδοτικός οίκος Gutenberg στην Αθήνα εξέδωσε το βιβλίο του Νικολάι Τοντόροφ " Η βαλκανική διάσταση της επανάστασης του 1821. Η περίπτωση των Βουλγάρων". Ο Τοντόροφ, Βούλγαρος ιστορικός διεθνούς κύρους, σε αυτό το έργο βγάζει για πρώτη φορά μια ονομαστική λίστα επαναστατών που, μετά τη συντριβή της εξέγερσης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (Μάχη του Drăgășani, 19 Ιουνίου 1821), διέσχισαν τον ποταμό Προύθο και τράπηκαν σε φυγή στη Βεσσαραβία. Αυτός ο ονομαστικός κατάλογος που τηρείται στα Αρχεία της Οδησσού μας παρέχει πληροφορίες σχετικά με την εθνικότητα, τον τόπο γέννησης, την επαγγελματική κατάσταση, τη μόνιμη κατοικία και τη διαδρομή των ανταρτών προς τη Μολδαβία. Ο κατάλογος περιέχει περίπου χίλιους άνδρες που είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους στη Φιλική Εταιρία υπό τη γενική διοίκηση του πρίγκιπα Αλέξανδρου Υψηλάντη. Περιλαμβάνει όσους διασώθηκαν από τη θανατηφόρα μάχη του Σκουλένι (29 Ιουνίου 1821) και εκείνους που διέσχισαν τον ποταμό Προύθο από όλα τα πιθανά περάσματα στη Βεσσαραβία με έναν συνταγματάρχη του ρωσικού στρατού, το Γεώργιο Καντακουζηνό. Από τη λίστα που δημοσίευσε ο Τοντόροφ, οι 506 είπαν στις ρωσικές αρχές ότι ήταν Έλληνες. Οι υπόλοιποι ήταν κυρίως Μολδαβοί, Βούλγαροι, Αλβανοί ή Σέρβοι.
Η ανάλυση πληροφοριών σχετικά με την ομάδα των Ελλήνων επαναστατών που, μετά από μια οδυνηρή ήττα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, κατέφυγαν στη Βεσσαραβία και τέθηκαν υπό ρωσική επίβλεψη σε ένα στρατόπεδο κράτησης στο Όργκιεφ, μας επιτρέπει να κάνουμε κάποιες χρήσιμες παρατηρήσεις σχετικά με τη σύνθεση των δυνάμεων της Φιλικής Εταιρείας. Οι κύριες περιοχές καταγωγής εκείνων των ανδρών που πολέμησαν κάτω από τα λάβαρά της ήταν η Πελοπόννησος, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, το Ιόνιο και το Αιγαίο. Οι περισσότεροι μαχητές έγιναν μέλη της Εταιρείας στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, στις ελληνικές κοινότητες της Νότιας Ρωσίας ή στην Κωνσταντινούπολη. Αντιπροσώπευαν σχεδόν κάθε ζωτικό επάγγελμα του ελληνικού έθνους. Οι περισσότεροι ήταν έμποροι. Άλλοι εργάστηκαν ως καπετάνιοι και ναυτικοί. Μερικοί από αυτούς ήταν αγρότες· πολλοί είχαν υπηρετήσει ως μισθοφόροι στις τοπικές δυνάμεις των αγοριών στη Μολδαβία και τη Βλαχία. Μερικοί ήταν πρώην αξιωματικοί του ρωσικού αυτοκρατορικού στρατού, επαρχιακοί αξιωματούχοι, φοιτητές, μη εμπορικοί υπάλληλοι, δάσκαλοι, γιατροί, ράφτες και αρτοποιοί.
Dr Alex Drace-Francis (University of Amsterdam) «Ο Τούντορ Βλαντιμιρέσκου και οι διαυτοκρατορικές διασυνδέσεις του (1806-1821)
Ο Τούντορ Βλαντιμιρέσκου, ένας πανδούρος από την Ολτενία στη νοτιοδυτική Βλαχία, εμφανίζεται συχνά ως «κοινωνικός επαναστάτης» και Ρουμάνος δημοφιλής ήρωας λόγω του ρόλου του στα γεγονότα του 1821 στη Βλαχία. Οι ιστορικοί αντιπαραθέτουν την εξέγερση που οδήγησε από την επαρχία του στην πρίγκιπα Αλεξάνδρου Υψηλάντη, μέλος της φαναριώτικης ελίτ, ο οποίος εισέβαλε ταυτόχρονα στη Μολδαβία. Οι στόχοι του Βλαντιμιρέσκου και του Υψηλάντη όντως συγκρούστηκαν και ο πρώτος σκοτώθηκε πράγματι από έναν από τους άνδρες του δεύτερου. Αλλά εδώ επιδιώκω να δείξω ότι η βάση ισχύος του Βλαντιμιρέσκου, εξίσου με αυτή του Υψηλάντη, εξαρτιόταν από ένα δίκτυο προστασίας το οποίο περνούσε τα σύνορα των Αψβούργων, των Οθωμανών και των Ρώσων και του επέτρεψε να σφυρηλατήσει διασυνδέσεις. Ήταν πολυταξιδεμένος και μορφωμένος, γράφοντας στα γερμανικά και τα ελληνικά καθώς και στα ρουμανικά· με καλές διασυνδέσεις, έχοντας συνεργάτες και ανταποκριτές στη Βιέννη, την Αγία Πετρούπολη και την Κωνσταντινούπολη· και ένας έξυπνος επιχειρηματίας, που εμπορευόταν σιτηρά και ζώα για να εδραιώσει τον πλούτο του. Γενικότερα, ήταν μέρος μιας κατηγορίας ανδρών από τη δυτική και τη βόρεια Βλαχία, των οποίων η κοινωνική υπεροχή, όχι σε αντίθεση με αυτήν ορισμένων Σέρβων, Βουλγάρων και Ελλήνων «εθνικών» ηρώων, ήταν προϊόν της διακρατικής συγκυρίας στην αρχή της σύγχρονης εποχής.
Ελισάβετ Παπαλεξοπούλου (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Φλωρεντίας) «Γυναικείες πατρίδες: ο έμφυλος πατριωτισμός και η Ελληνική Επανάσταση»
Οι επαναστάσεις συχνά εμπνέουν οράματα νέων τύπων πολιτικών, δελεαστικά για εκείνους που αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται. Η Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν διαφορετική. Πεπεισμένες ότι οι φωτισμένες και ρομαντικές ιδέες θα τους επιτρέψουν την ένταξη, οι γυναίκες που αυτοπροσδιορίστηκαν ως Ελληνίδες φαντάστηκαν μια κοινότητα, μια νέα χώρα, όπου θα τους επιτρεπόταν η προσωπικότητα και η ιθαγένεια. Από την Ελισάβετ Μαρτινέγκου, που έζησε μια ζωή απόλυτης απομόνωσης στο σπίτι της στη Ζάκυνθο, και την Ευανθία Καΐρη, η οποία σεβάστηκε τις σύγχρονες προσδοκίες χωρίς να υπογράψει ποτέ τη δουλειά της, μέχρι την Ιζαμπέλα Αλμπρίτζι-Θεοτόκη, τη «βασίλισσα των ενετικών σαλονιών» και τη Ρωξάνδρα Στούρτζα, την έμπιστη του Ρώσου αυτοκράτορα, πολλές διαφορετικές πατρίδες (πατρίδες) προέκυψαν σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες. Στον πυρήνα αυτών των ποικίλων αντιλήψεων, βρίσκει κανείς τον πολύσημο χαρακτήρα του πατριωτισμού. Η ελληνικότητα δεν ήταν αποκλειστική ιδιότητα. Θα μπορούσε κανείς να θρηνήσει για την τύχη της Ελλάδας κάτω από τον οθωμανικό ζυγό και μερικές σελίδες αργότερα να μιλήσει για τη Ρωσία με το ίδιο πάθος και αφοσίωση. Καθώς η γεωγραφία γύρω τους άλλαζε, η ιστορία του πατριωτισμού αυτών των γυναικών δεν μπορεί να ειπωθεί εάν δεν ανοίξουμε το βλέμμα μας σε έναν ευρύτερο γεωγραφικό χώρο και αν δεν λάβουμε υπόψη τις υλικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζούσαν και δούλευαν. Έχοντας αυτό το πλαίσιο υπόψη, ξεκίνησα να εξετάσω τη σχέση μεταξύ φύλου και πατριωτισμού σε διάφορα είδη κειμένων (απομνημονεύματα, αυτοβιογραφίες, μεταφράσεις) γραμμένα από Ελληνίδες μεταξύ 1800 και 1832.»
Από την περιγραφή της εκδήλωσης, όπως δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του UCL.
Εξειδίκευση τύπου
Ομιλία/Διάλεξη
Τύπος
Κείμενο
Γλώσσα
Σελίδες - Διάρκεια
02:00:00
Άδεια Χρήσης
Επιφύλαξη παντός δικαιώματος
Λίστες Αντικειμένων
Position: 4267 (14 views)