Η επέτειος των 200 χρόνων από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης συνοδεύτηκε από ένα σύνολο εορταστικών δράσεων σε όλη την Ελλάδα καθώς και σε πόλεις του εξωτερικού που επέδειξαν έντονο φιλελληνικό πνεύμα. Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς ήδη από το 2019 προετοίμαζαν το πρόγραμμα των δράσεων συνθέτοντας ένα μωσαϊκό δραστηριοτήτων γεμάτο συμβολισμούς.

Το μεγαλύτερο μέρος των παραπάνω αποτέλεσαν, όπως είναι φυσικό, τα καλλιτεχνικά δρώμενα με θεματολογία σχετική με τη χρονική περίοδο, τα πρόσωπα και τα γεγονότα του αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία. Πλήθος θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών, χορευτικών εκδηλώσεων αλλά και άλλων γενών των παραστατικών τεχνών πραγματοποιήθηκαν είτε ενταγμένες στο πρόγραμμα της κεντρικής οργανωτικής επιτροπής «Ελλάδα 2021» είτε μεμονωμένα από αυτόνομους φορείς. Οι περιορισμοί βεβαίως που εφαρμόστηκαν λόγω της πανδημίας στις δημόσιες εκδηλώσεις επέφεραν την αναδιαμόρφωση, αναβολή ή ακόμη και την ακύρωση ορισμένων εξ αυτών. Για 30 από τις προγραμματισμένες παραστάσεις ίσχυσε ως λύση η διαδικτυακή προβολή τους. Όσες πραγματοποιήθηκαν ζωντανά, είχαν, παρά τις δύσκολες συνθήκες, μεγάλη ανταπόκριση και το κοινό κατέκλυζε ενθουσιασμένο και φορτισμένο από το επετειακό κλίμα κλειστούς και θερινούς χώρους εκδηλώσεων. Πολλές από αυτές «ανέβηκαν» αρκετές φορές ή παρουσιάστηκαν σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδος από περιοδεύοντες θιάσους.

Οι περισσότερες θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, χορευτικές εκδηλώσεις και performances δόθηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα. Ο συνδυασμός του έντονου ενδιαφέροντος των ιδιωτικών καλλιτεχνικών φορέων της πρωτεύουσας με τη μεγάλη προθυμία των κρατικών φορέων απέδωσε ένα εξαιρετικό σύνολο 114 δράσεων, ένα πλήθος παραστάσεων με ιδιαίτερη δυναμική και με όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις δημοφιλείς εμπορικές παραγωγές. Σ’ αυτές συγκαταλέγονται 44 θεατρικές παραστάσεις και παραστάσεις όπερας, 34 μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες, 34performances και 2 κινηματογραφικές προβολές.

Όσον αφορά τις αντίστοιχες δράσεις στην υπόλοιπη Ελλάδα, η συχνότητά τους είναι κατά πολύ μικρότερη, καθώς στο σύνολο της υπόλοιπης επικράτειας πραγματοποιήθηκαν 136 παραστάσεις. Στη δεύτερη πολυπληθέστερη πόλη, τη Θεσσαλονίκη, «ανέβηκαν» μόλις 5 θεατρικές παραστάσεις και πραγματοποιήθηκαν 3 μουσικές εκδηλώσεις, 3 performances και 2 κινηματογραφικές προβολές ενταγμένες στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε και η συμμετοχή του Φεστιβάλ Φιλίππων στον εορτασμό των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης με αφιέρωμα στον Διονύσιο Σολωμό, διοργάνωση η οποία απέδωσε 15 παραστάσεις στην περιοχή της Καβάλας.

Οι υπόλοιπες περιοχές του ελλαδικού χώρου φαίνεται πως είχαν περιορισμένη παρουσία στην προετοιμασία επετειακών εκδηλώσεων. Παρατηρώντας ωστόσο τη συνολική εικόνα θα πρέπει να αναφερθούμε στην έντονη δραστηριότητα των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως Παλαιά Ελλάδα, όπως είναι η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα και ορισμένα από τα νησιά του Αργοσαρωνικού και των Κυκλάδων. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι η πλειοψηφία των δράσεών τους έλαβε χώρα είτε σε τοποθεσίες όπου συνέβησαν σημαντικά γεγονότα στην αρχή της Επανάστασης είτε σε μέρη που σχετίζονται με πρωταγωνιστές του Αγώνα, τότε η επίδοση αυτή μπορεί να αποδοθεί στον συμβολικό χαρακτήρα των δρωμένων.

Η γενικότερη πάντως διαπίστωση προκύπτει από τον σχολιασμό μας περί της υπεροχής της Αθήνας στη διοργάνωση θεατρικών παραστάσεων, συναυλιών, χορευτικών εκδηλώσεων και performances. Είναι πολύ πιθανό αυτή η έντονη διαφορά συγκριτικά με τις υπόλοιπες πόλεις της χώρας να οφείλεται κυρίως στο μεγάλο κοινό της πρωτεύουσας αλλά και στην ενεργοποίηση σημαντικών καλλιτεχνικών θεσμών που εδρεύουν εκεί και οι οποίοι λειτούργησαν ως πυρήνας κατά την υλοποίηση των επετειακών εορταστικών δράσεων.

Ας αναφέρουμε, τέλος, και τις παραστάσεις που πραγματοποιήθηκαν εκτός Ελλάδας˙ μία θεατρική παράσταση στη Λευκωσία, μία μουσική παράσταση στο Λονδίνο και από μία performanceστη Ζυρίχη και την Αστόρια της Νέας Υόρκης αντίστοιχα.

Περικλής Χρυσαφάκογλου, Υποψήφιος Διδάκτορας, Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης